Mięsień pośladkowy średni, dlaczego jest tak ważny?

 

Mięsień pośladkowy średni będąc głównym odwodzicielem stawu biodrowego odgrywa również bardzo istotną rolę w terapii wielu schorzeń i dolegliwości. Pomimo iż jest on mięśniem fazowym, to w dużej mierze odpowiada za ustawienie statyczne miednicy, szczególnie w płaszczyźnie czołowej. Bardzo często możemy się spotkać z osłabieniem tego mięśnia, które skutkuje nadmiernym „kołysaniem się” miednicy. Osłabienie z kolei sprzyja zmianie napięć początkowo lokalnych, później globalnych wprowadzając zaburzenia w obrębie całych łańcuchów mięśniowo-powięziowych, tym samym prowokując powstawanie punktów spustowych, dolegliwości bólowych lub wad postawy.

Nie zawsze mamy możliwość regularnego przyjmowania naszych pacjentów, aby kontrolować progres oraz tempo terapii. Dlatego w celu zwiększenia efektywności stosowanych metod i przyśpieszenia procesu powrotu do zdrowia, zaleca się wprowadzenie dodatkowych czynności, wykonywanych przez pacjenta poza gabinetem w formie autoterapii. Autoterapia jest pojęciem bardzo ogólnym i dotyczy wszystkich metod oraz terapii opartych na samoleczeniu, zaś w medycynie, skupia się głównie na działaniu podobnym do masażu. Jednak kiedy spojrzymy na problem, ze strony technicznej, to łatwo dojdziemy do wniosku, że bardzo przydatne jest wykorzystanie narzędzi fizjoterapeutycznych bądź przedmiotów takich jak wałki czy piłki. Takie podejście sprawiło, że co raz większą popularność pod względem autoterapii zdobywa tzw. Foam Rolling.

Przykłady autoterapii rollerem OMS

Autoterapia mięśnia pośladkowego średniego, przynosi wyraźne efekty, szczególnie w przypadku dolegliwości wynikających z nieprawidłowego napięcia mięśniowego i często pojawiających się punktów spustowych. W takim przypadku ważnym zadaniem staje się normalizacja napięcia w obrębie samego mięśnia jak i struktur okołomięśniowych, szczególnie w okolicach pasmo-biodrowo-piszczelowego.

Sama autoterapia powinna trwać (łącznie z przerwami) od kilku do kilkunastu minut, natomiast po samym rolowaniu, powinno wystąpić wyraźne uczucie rozluźnienia. Silniejsze oddziaływanie na powięź może również skutkować, wystąpieniem delikatnego bólu lub dyskomfortu, ale z zachowaniem rozluźnienia tkanki. Podczas autoterapii punktów spustowych, w momencie odnalezienia właściwego punktu powstaje „promieniowanie”, które może być odczuwane w dolnym odcinku kręgosłupa, samym stawie biodrowym, lub okolicach napinacza powięzi szerokiej i dalszych struktur idących wzdłuż pasma biodrowo- piszczelowego, aż do stopy. Warto również zapamiętać, że rolowanie struktur w okolicach m. pośladkowego średniego może okazać się pomocne, w przypadkach gdy mamy do czynienia z kompresją nerwu kulszowego przez m. gruszkowaty, która występuje 15% społeczeństwa. Zakres ruchu piłki lub rollera w autoterapii, przedstawia fotografia 1.

Z praktyki gabinetu

Normalizację napięcia możemy również uzyskać poprzez ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, jednak w praktyce fizjoterapeuci celem uzyskania dobrego i trwałego efektu terapii, mieszają różne metody. Doskonale wiemy, że czasami ciężko wyegzekwować od pacjenta dokładne i prawidłowe wykonanie ćwiczeń. Natomiast prosty instruktaż stosowania rollera poniekąd ułatwia bądź rozwiązuje sprawę. W zaleceniach do autoterapii warto również zaznaczyć, czego nie należy robić w trakcie rolowania. Niby rzecz oczywista, ale często spędzamy w gabinecie wiele godzin każdego dnia i czasami pomijamy niektóre kwestie, ponieważ są one (dla nas) bardzo oczywiste i dlatego zapominamy o nich powiedzieć pacjentowi. Każdy z nas w swojej pracy spotkał się z pacjentem, który zamiast trzymać się zaleceń robił je 2 lub 3 razy częściej. Częstym błędem jest też zbyt długotrwałe rolowanie. Tkanka poddana mobilizacji może dawać objawy bólowe nawet do 2 dni, a jeżeli ktoś roluje się w taki sposób codziennie? No właśnie! Nie zawsze „więcej znaczy lepiej”.

Celem zapobiegania takim sytuacjom pamiętajmy, aby uwzględnić w zaleceniach do autoterapii indywidualne cechy pacjenta, jego charakter, chęć szybkiego powrotu do zdrowia, hobby czy sportu, itp.

 

page2image13424

Fotografia 1. Właściwy zakres ruchu piłki przy autoterapii mięśnia pośladkowego średniego.

 

Piśmiennictwo

  1. Richter P., Hebgen E., Punkty spustowe i łańcuchy mięśniowo-powięziowe w osteopatii i terapii manualnej, wyd. Galaktyka, 2011, wyd. 2, s. 192,
  2. Meyers T., Foam Rolling and Self-Myofascial Release, Posted on April 27, 2015 by Tom Myers,
  3. Richter P., Hebgen E., Punkty spustowe i łańcuchy mięśniowo-powięziowe w osteopatii i terapii manualnej, wyd. Galaktyka, 2011, wyd. 2, s. 193,
  4. JS. Kirschner, PM. Foye, JL. Cole. Piriformis syndrome, diagnosis and treatment, 2009, wyd. 40 (1), s. 10-8,
  5. http://www.lifetime-weightloss.com/blog/2018/9/11/5-beginner-foam-rolling-moves.html, dostęp:06-01-2019 r.
  6. Wytrążek M., Mięsień pośladkowy średni – mięsień z którym musisz się zaprzyjaźnić jeżeli cierpisz na bóle biodra i kręgosłupa, dostęp: 06-01-2019 r.

Odpowiedz