Krioterapia w Twoim gabinecie
Krioterapia, czyli terapia zimnem jest świetnym uzupełnieniem terapii stosowanej w gabinecie fizjoterapeuty. Zabiegi są niezwykle proste, a co najważniejsze bardzo skuteczne. Zobaczmy więc jak stosując podstawowe zabiegi z użyciem niskich temperatur zwiększyć skuteczność swojej terapii.
Działanie zimna na organizm
Zimno posiada złożony wpływ na ciało człowieka:
* Wpływ na naczynia krwionośne dzielimy na dwie fazy:
-
Faza I – Zwęża naczynia w skórze i tkance podskórnej (2-6 min) – jest to reakcja obronna przed utratą ciepła o
-
Faza II – Bezpośrednio po pierwszej fazie mocno rozszerza naczynia krwionośne prowadząc do przekrwienia tkanek
* Działa przeciwbólowo przez spowolnienie prędkości przewodzenia, blokowanie włókien nerwowych typu C i zmniejszone uwalnianie mediatorów bólu
* Hamuje procesy zapalne zmniejszając miejscową trofikę tkanek
* Zależnie od długości i siły bodźca zwiększa lub zmniejsza napięcie mięśni
Krioterapia – przeciwwskazania
Zanim przejdziemy do zabiegów musisz pamiętać że zimno to bardzo silny bodziec, nie wolno go stosować u pacjentów nadwrażliwych lub uczulonych na zimno, z zaburzeniami troficznymi, zaburzeniami czucia, chorobą Raynauda, znaczną niedokrwistością, czy w zaburzeniach mikrokrążenia tkanek jak np. cukrzyca, przewlekła niewydolność żylna. Zabrania się także stosowania zimna w ciężkich chorobach serca i układu krążenia, chorobach neurologicznych, polineuropatiach oraz schorzeniach nerek i pęcherza.
Zabiegi wykorzystujące zimno
Krioterapia miejscowa posiada szeroki wachlarz zastosowań. Jej podstawowym zadaniem jest zmniejszenie bólu i obrzęku w ostrym stanie zapalnym, dlatego najczęściej stosujemy ją po urazach tkanek miękkich, stłuczeniach, skręceniach, czy zwichnięciach.
Chcąc zastosować zimno w leczeniu urazów powinno się stosować protokół POLICE (P – protect, OL – optimal loading, ICE). Sugeruje on ochronę oraz ochładzanie uszkodzonych tkanek tak by powstały obrzęk był jak najmniejszy. Dodatkowo uwzględnia obciążanie stawu co u pacjenta ze świeżym urazem pozwoli utrzymać zakres ruchu, pobudzi pompę mięśniową oraz zmniejszy obrzęk i odżywi mięśnie. Środki które najlepiej sprawdzają się w stanie pourazowym to przede wszystkim spraye, żelowe okłady chłodzące oraz woreczki z lodem. Zależnie od tego jak niska jest temperatura chłodziwa zabieg trwa od 5s w przypadku sprayu do nawet 10-30min w przypadku żelu czy lodu. Spray chłodzący powinien być aplikowany z odległości ok. 10cm, krótkimi, szybkimi ruchami dookoła okolicy bólowej, natomiast okład żelowy należy zawinąć w cienki materiał przed położeniem na skórę.
Dzięki ograniczeniu dopływu krwi do stawów w trakcie ich ochładzania zimno ogranicza proces niszczenia chrząstki w artrozach, a co za tym idzie spowalnia proces chorobowy. Dzięki temu jest stosowane w ostrych i przewlekłych chorobach zwyrodnieniowych stawów, RZS, czy infekcyjnym zapaleniu stawów. Zabiegi jakie możemy zaoferować naszym pacjentom to przede wszystkim wspomniane już żelowe okłady, spraye lub stacjonarne gazy chłodzące takie jak CO2 lub pary ciekłego azotu. Stosowanie gazów pozwala szybko osiągnąć zamierzony efekt i zapewnia wysoką wydajność w warunkach gabinetowych, zabieg azotem i CO2 powinien trwać od 30s do 3min i być wykonywany z odległości kilkunastu cm od skóry pacjenta.
Krioterapia znalazła też swoje zastosowanie jako alternatywa manualnego leczenia punktów spustowych, dzięki technice schładzanie – rozciągnięcie, aby ją wykonać potrzebujemy spray chłodzący lub specjalny przyrząd do masażu lodem VIT ICE. Wykonanie jest bardzo proste, rozciągamy mięsień w którym znaleźliśmy punkt spustowy, a następnie podążamy chłodziwem od punktu spustowego do strefy projekcji bólowej i poprzez nią. Pociągnięcia powinny być aplikowane w jednym kierunku i rytmicznie powtarzane, po każdej aplikacji utrzymujemy rozciągnięcie jeszcze przez 20-30s, powtarzamy do osiągnięcia jak największego zakresu ruchu.
Krioterapia – środki ostrożności
Stosując zabiegi zimnem zawsze pamiętaj o bezpieczeństwie swojego pacjenta, zorientuj się czy nie ma przeciwwskazań medycznych do wykonania zabiegu i zawsze stosuj się do prawidłowego sposobu jego wykonania. Przede wszystkim sprawdź czy używane przez Ciebie okłady są szczelne, a gaz chłodzący nie skrapla się lub nie tworzy szronu na skórze. Podczas zabiegu rozmawiaj z pacjentem o jego odczuciach i na bieżąco koryguj działanie bodźca.
Wszystkie wymienione sposoby działania są proste a jednocześnie bardzo skuteczne, jeżeli jeszcze nie używasz ich w swoim gabinecie zachęcam to zakupu odpowiedniego sprzętu i do dzieła!
Bibliografia:
1. Straburzyński G., Straburzyńska-Lupa A., Medycyna Fizykalna, Wydanie 3, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2003.
2. Chaitow L., Fritz S., Masaż Leczniczy Badanie i leczenie mięśniowo-powięziowych punktów spustowych, ELSEVIER Urban & Partner, Wrocław, 2010.
3. Ernst E., Fialka V., Ice freezes pain? A review of the clinical effectiveness of analgesic cold therapy, Journal of Pain Symptom Management, 1994; 9: 56-59.
4. Enwemeka, Chukuka & Allen, Chris & Avila, Patrick & Bina, Jason & Konrade, Jason & Munns, Stephen. (2002). Soft tissue thermodynamics before, during, and after cold pack therapy. Medicine and science in sports and exercise, 2002: 34. 45-50.
5. Fredrikus G.J. Oosterveld, Johannes J. Rasker, Treating arthritis with locally applied heat or cold, Seminars in Arthritis and Rheumatism, 1994, Volume 24, Issue 2, Pages 82-90 6. https://fizjoplaner.pl/jaki-protokol-postepowania-po-urazach-jest-najskuteczniejszyporownanie-protokolow-rice-meat-police.html Dostęp: 26.01.2019
