Złamanie kompresyjne trzonu kręgu

Złamanie kompresyjne trzonu kręgu jest często występująca kontuzja w obrębie kręgosłupa. Dotyczy on głównie osób starszych, co jednak nie znaczy, że nie może przytrafić się komuś w młodym lub średnim wieku. W przypadku wstąpienia złamania kompresyjnego należy podjąć szybkie działania w celu postawienia prawidłowej diagnozy i podjęcia leczenia.

Jak dochodzi do urazu?

O złamaniu kompresyjnym mówimy, kiedy na skutek sił działających na kręgosłup, uszkodzeniu ulegnie trzon jednego z kręgów . Dochodzi wtedy do jego gwałtownego zapadnięcia i wgniecenia kostnej powierzchni. Najczęściej do takiego złamania dochodzi w przedniej części kręgu i dzieje się to nie bez powodu. Przednia ściana trzonu kręgu, że względu na krzywizny kręgosłupa i siły, jakie działają na jego strukturę przez całe życie, jest najsłabsza jego częścią i posiada swój „słaby punkt”, którego obecność wynika z ułożenia beleczek kostnych. Mimo takiego określenia, aby taki uraz wystąpił, muszą zadziałać na niego potężne siły lub musi on być znacznie osłabiony, gdyż sam w sobie jest strukturą bardzo solidna.

Kogo najczęściej dotyka złamanie kompresyjne? 

Ze względu na budowę i ułożenie kręgosłupa najczęściej tego typu uraz występuje w dolnych partiach odcinka piersiowego oraz górnej części lędźwiowej (Th10-L2). W największej grupie ryzyka są kobiety w wieku podeszłym, chorujące na zaawansowana osteoporozę. Wraz z wiekiem, rośnie prawdopodobieństwo złamania – szacuje się że między 50 a 70 rokiem życia przy nie leczonej osteoporozę wzrasta aż 10-krotnie! U ludzi młodych urazy tego typu występują bardzo rzadko jednak są możliwe (np. w sytuacji upadku z dużej wysokości na proste nogi).

Objawy trudno przegapić

Złamanie kompresyjne kręgosłupa objawia się dosyć charakterystycznie. Przede wszystkim w momencie urazu towarzyszy mu duży ból, który może być zlokalizowany centralne, przy kręgosłup owo lub promieniować do bardziej odległych sfer ciała. Najczęściej dolegliwości nasilają się w przypadku chęci podjęcia ruchu i ustępują w pozycji leżącej. Bywa, że na skutek złamania dojdzie do przemieszczenia się odłamków kostnych do światła kanału kręgowego, co może być bardzo niebezpieczne dla kondycji układu nerwowego. Ucisk odłamka kostnego na rdzeń kręgowy może powodować szereg objawów neurologicznych tj. niedowłady, zaburzenia czucia nietrzymanie moczu oraz stolca lub paraliż. Na szczęście zdarza się to stosunkowo rzadko, jednak w celu wyeliminowania ryzyka powikłań leczenie złamania kompresyjnego powinno zostać poprzedzone szczegółowa diagnostyka obrazowa.

Najbardziej pewnym i sprawdzonym badaniem jest natychmiastowe wykonanie zdjęcia RTG. Zwłaszcza w projekcji bocznej trzon kręgu zostaje uwidocznione bardzo dobrze, a każda zmiana w jego strukturze od razu rzuca się w oczy. W przypadku braku pewności co do diagnozy lub zaistnienia objawów neurologicznych zaleca się wykonanie badania TK (tomografii komputerowej) lub MRI (rezonansu magnetycznego) oraz konsultacje neurochirurgiczną.

Leczenie opiera się o metody nieinwazyjne

Leczenie klasycznego złamania kompresyjnego opiera się wyłącznie o metody zachowawcze. Polega na szybkim wdrożeniu stabilizacji kręgosłupa gorsetem ortopedycznym (np. gorsetem Jevetta) i stopniowym uruchamianiu pacjenta. Po kilku tygodniach od złamania i ustabilizowaniu stanu zdrowia, można podjąć zrównoważona aktywność fizyczna oraz rehabilitację. Stosowane metody fizjoterapii opierają się o ćwiczenia ruchowe, mające na celu wzmocnienie i stabilizację kręgosłupa, oraz terapię manualna, pomocna w zniesieniu nieprzyjemnych dolegliwości bólowych które mogą być obecne nawet do kilku lat po złamaniu. W przypadku powikłanych zmian towarzyszących złamaniu kompresyjnemu może być konieczne wykonanie zabiegu operacyjnego, który powinien zostać rozważony zwłaszcza w przypadku wystąpienia silnych objawów neurologicznych.

Bilbiografia:

  1. Cummings SR, Melton LJ. Epidemiology and outcomes of osteoporotic fractures. Lancet. 2002;359(9319):1761–7. doi: 10.1016/S0140-6736(02)08657-9
  2. Kanis JA. Diagnosis of osteoporosis and assessment of fracture risk. Lancet. 2002 Jun 1;359(9321):1929–36. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(02)08761-5.
  3. Liu JT, Li CS, Chang CS, et al. Long-term follow-up study of osteoporotic vertebral compression fracture treated using balloon kyphoplasty and vertebroplasty. J Neurosurg Spine 2015;23:94–8

 

Odpowiedz