O koślawości kolan
Jeśli dorastające dziecko staje w rozkroku, jego kolana nie są w osi kończyn dolnych, a do tego ma płaskostopie, to najpewniej ma koślawość kolan, która zdecydowanie wymaga diagnostyki u fizjoterapeuty. Oś kolana rozwija się od szpotawości u niemowląt, poprzez fazę koślawości w okolicy 4-5 roku życia, która stopniowo ulega redukcji do 12 roku życia, aż po osiągniecie fizjologicznej koślawości u dorosłych.
Bardzo często ustawienie kolan odbiega jednak od normy i wtedy niezbędna będzie odpowiednia diagnostyka, która wyjaśni, czy nieprawidłowe ustawienie kolan wynika z uwarunkowań genetycznych, czy na skutek nieprawidłowości związanych z postawą lub przebytm urazem. Z pewnością taka diagnostyka wymaga wizyty u fizjoterapeuty.
Koślawość kolan i jej przyczyny
Ta wada postawy ma wiele przyczyn. Są nimi zarówno wrodzona koślawość, nierównomierny wzrost kości udowej lub goleniowej u dzieci, ale również choroby związane ze starszym wiekiem i przeciążaniem kolan, takimi jak reumatoidalne zapalenie i choroba zwyrodnieniowa stawów. Koślawość kolan zazwyczaj pojawia się u dzieci około 4-5 roku życia i zazwyczaj jest wynikiem przeciążenia z nie dość mocnym aparatem mięśniowo-więzadlowym kończyn dolnych. Koślawość kolan może być również następstwem płaskostopia, co uwidacznia się zwłaszcza w pozycji stojącej.
Koślawość kolan u dzieci
Kiedy dziecko jest noworodkiem, nieznaczna szpotawość kolan jest zjawiskiem normalnym, bo jest to prawidłowy stan fizjologiczny, który wykształcił się po ułożeniu nóg podczas życia płodowego. Taki stan utrzymuje się do około 3 roku życia. Kiedy dziecko wchodzi w wiek przedszkolny, szpotawość staje się fizjologiczną koślawością, która zanika nieco szybciej u dziewczynek niż u chłopców w okolicy 6 roku życia. Kiedy szpotawość postępuje, w okresie dojrzewania może mieć już trwały charakter. Osłabione więzadła powodują zaburzenia osi kończyn, wygięcie stawów kolanowych w tył, a zwiększony nacisk na chrząstki kolan powoduje spowolnienie wzrostu kości udowej i piszczelowej, a przyspieszony po stronie przyśrodkowej. Jeśli dziecko ma obniżone napięcie mięśniowe, to jest bardziej narażone na wystąpienie koślawości kolan. Szersze ustawienie nóg u dzieci z koślawością kolan zwiększa obciążenie wewnętrznych krawędzi stóp, co zaburza pracę łuku stopy i prowadzi do płaskostopia i koślawości stóp.
Jak to się dzieje?
W koślawości kolan nogi układają się w kształt litery X, czyli oś podudzia z osią uda tworzą kąt otwarty na zewnątrz. Koślawość można ocenić mierząc odległość między kostkami przy całkowicie wyprostowanych kolanach, a występuje wtedy, kiedy między kostkami przyśrodkowymi tworzy się odstęp powyżej 5 cm. Aby stwierdzić tę dysfunkcję kolan, wymagane jest również zdjęcie RTG.
Koślawość kolan – i co dalej?
Jeśli dziecko bardzo często siedzi w literę W, czyli w siadzie klęcznym, z podudziami i stopami skierowanymi na zewnątrz, można mieć spore obawy, iż kolana po pewnym czasie będą miały tendencję do koślawości. Na skutek nieprawidłowej postawy zmianom ulegają więzadła i mięśnie – te od wewnątrz (m. in. mięsień krawiecki, głowa przyśrodkowa mięśnia czworogłowego uda) rozciągają się, a zewnętrzne – skracają.
Koślawości kolan nie sprzyja również długie chodzenie lub stanie w rozkroku, jazda na łyżwach i nadwaga. Z tą wadą postawy wiąże się również nieprawidłowy chód, dlatego bardzo ważna jest nauka poprawnego stania i chodzenia, jak najczęstsze siedzenie po turecku, ale również praca ze stopami, które na skutek zniekształcenia kolan mogą mieć wiele dysfunkcji, takich jak płaskostopie czy nadmierna pronacja.
W leczeniu koślawości kolan istotne są ćwiczenia, które zaleci fizjoterapeuta, polegające na wzmocnieniu rozciągniętych mięśni i rozciągnięcie przykurczonych, a także pracę z dysfunkcjami stóp i naukę prawidłowego chodzenia.
Na www.znajdzgabinet.pl z pewnością znajdziesz specjalistę w swoim regionie.
